Waarom niksen niet helpt tegen vermoeidheid (maar dit wel)

Hoe kan het dat we vaak aan het eind van een werkdag te moe zijn om nog te sporten of uitgebreid te koken? Terwijl we fysiek die dag eigenlijk helemaal niet zo actief zijn geweest, en vooral (achter de computer) hebben gezeten. Dat komt doordat kantoorwerk ons niet zozeer fysiek uitput, maar mentaal.

Wat betekent mentale oververmoeidheid?

Mentale oververmoeidheid wordt gekenmerkt door andere symptomen dan fysieke vermoeidheid. Zo hebben mensen die geestelijk uitgeput zijn volgens de Hersenstichting vaak moeite zich te concentreren en zijn ze sneller afgeleid. Ook hebben ze een korter lontje en moeite om belangrijke beslissingen te nemen. En als laatste dus inderdaad weinig energie om naast het werk nog te sporten of andere dingen te ondernemen. Hierdoor wordt mentale vermoeidheid vaak verward met fysieke vermoeidheid. Verschil: het helpt bij fysieke vermoeidheid wél om even bij te komen met een avondje Netflix of een weekendje relaxen, maar mentale uitputting vereist een andere aanpak.

Hoe voorkom ik mentale vermoeidheid?

Om ’s avonds niet helemaal als een couch potato in elkaar te zakken is het belangrijk zoveel mogelijk oorzaken van stress weg te nemen tijdens de werkdag, zodat je hersenen niet overwerkt raken. Maar wat veroorzaakt nou precies die overprikkeling? Het antwoord is: multitasken. We denken dat we dat kunnen, maar eigenlijk valt dat tegen. Neuropsychiater Theo Compernolle beschrijft dit in zijn boek Zo haal je meer uit je brein. Ons brein is eigenlijk niet geschikt om veel informatie tegelijk te verwerken. Als het dit wel moet doen werkt het minder goed. Wanneer we tijdens ons werk gestoord worden door collega’s, onze telefoons, pushmeldingen, binnenkomende e-mails, geluiden of social media, raakt het overprikkeld.

Tips tegen oververmoeidheid

1. Zet meldingen en (sommige) geluiden van telefoon, social media en e-mail standaard uit (of stil).
2. Gebruik een geluidsdichte koptelefoon tijdens taken waarvoor concentratie nodig is of zoek een rustige werkplek op.
3. Moeilijke klus? Ga twee uurtjes offline en focus op die ene taak.
4. Zorg dat het duidelijk is of collega’s wel/niet kunnen storen.
5. Neem pauzes zodat je brein tot rust kan komen: loop een rondje, haal thee, of kijk simpelweg even uit het raam.
6. Maak een taak af, voordat je aan een volgende (nieuwe) taak begint. Vind je dat lastig? Gebruik de Pomodoro techniek.

Toch mentaal oververmoeid? Probeer dan dit

We weten allemaal hoe verleidelijk het is om na een lange, stressvolle dag met een afhaalmaaltijd voor de televisie te ploffen om te ‘ontspannen’. Toch is dit precies wat we niet zouden moeten doen volgens neuro-wetenschapper Erik Scherder. Om stress en mentale uitputting tegen te gaan, is het namelijk belangrijk om de Hippocampus en de frontale lob te stimuleren. En dit gebeurt onder andere door beweging, het luisteren van muziek en genoeg slaap, zoals hij uitlegt in dit interessante mini-college. In plaats van lusteloos een serie kijken, kunnen we dus beter een muziekje opzetten en een fijne avondwandeling maken. Daarna op tijd onder de wol en we kunnen er mentaal weer helemaal tegenaan.